Werk-privébalans steeds belangrijker voor werknemers

Werk-privébalans troeft salaris af: Werknemers kiezen voor balans boven loonstrookje

Voor het eerst in 22 jaar is de uitkomst van het internationale onderzoek van Randstad, anders dan anders. Want onder de 26.000 ondervraagden, blijkt wereldwijd 83 procent een goede werk-privé balans te verkiezen boven het salaris. De ondervraagden gaven in 82% van de gevallen aan, het salaris essentieel te vinden.

De prioriteiten lijken te zijn verschoven en dat lijkt eigenlijk wel logisch: De toename van het aantal burn-outs en klachten van overspannenheid nemen al jarenlang toe; toch is de uitslag verrassend, want het salaris heeft altijd geregeerd als meest essentiële punt.

Een perfecte ‘work-life balance‘ zou de sleutel zijn tot een gelukkig leven in zowel de privé als werksfeer, maar ook dat blijkt een mythe. Wat vooral belangrijk is, is het vinden van plezier. Zowel in je werk, als je privé.

De resultaten van het Randstad-onderzoek

Uitzendconcern Randstad doet sinds 22 jaar internationaal onderzoek naar werknemers. Voor het eerst in de geschiedenis van het onderzoek, weegt de werk-privé balans zwaarder dan het salaris, blijkt uit het onderzoek dat is gedaan onder 26.000 werkenden uit 35 verschillende landen.

Al jarenlang groeide het belang van een gezonde werk-privé balans; mede sinds de Corona crisis kwam duidelijk naar voren dat dit punt een steeds hogere prioriteit ontwikkelde. Maar het jaar 2025 geldt als het eerste jaar waarin de werk-privé balans daadwerkelijk iets belangrijker blijkt te zijn geworden dan het salaris.

De werk-privé balans is voor velen belangrijker geworden dan het salaris doordat steeds meer mensen die niet tevreden zijn over hun werk, ook daadwerkelijk in actie komen. Door krapte op de arbeidsmarkt is het bovendien voor werknemers ook makkelijker geworden om hun wensen op tafel te leggen; de kans dat de werkgever er mee akkoord gaat, is veel groter dan wanneer er geen schaarste heerst op de arbeidsmarkt.

Bovendien komt ook naar voren dat iemand die gelukkig is met zijn werk-privé balans, ook veel beter presteert op werkgebied. Werk is niet meer puur functioneel; het is belangrijk er plezier in te beleven. Zelfs als dit aan het einde van de maand wat minder salaris oplevert.

Als we specifiek naar ons land kijken, zien we ook dat er een groei is van mensen die actie ondernemen wanneer het werk hen niet (meer) gelukkig maakt. Randstad vroeg het de mensen die vorig jaar van baan zijn veranderd; 33 procent van hen gaf aan ontslag te hebben genomen vanwege een vervelende werksfeer of vanwege een verstoorde werk-privébalans.

Dit is een enorme groei in verhouding tot het jaar daarvoor. In 2024 gaf slechts 21 procent van de ondervraagden aan dat dit de reden was voor een baanwissel.

De “work-life balance” mythe:

Op de website van MT/Sprout valt te lezen dat de twee auteurs, Marcus Buckingham en Ashley Goodall, bekend van het boek ‘Nine Lies About work’ weinig op hebben met de gezonde balans tussen werk in privé. Zij menen dat, door het belangrijk maken van deze balans, het doet lijken alsof werken iets negatiefs is, wat moet worden gecompenseerd door het positieve privéleven. ‘We overleven werken, we leven het leven’ stellen zij.

Buckingham en Goodall geven in hun betoog aan dat het bereiken van de ultieme balans in werk en privé, iets vreemds zou zijn om na te streven. Volgens hen staat balans namelijk gelijk aan stilstand. Wanneer alles perfect in balans is, zou je de bestaande situatie immers nooit willen wijzigen.

Ook willen zij af van het negatieve karakter dat werk heeft tegenover het positieve karakter van het privé leven. Volgens de twee auteurs is het veel belangrijker om het werk te gaan zien als onderdeel van het leven en er zoveel mogelijk plezier uit te halen.

Op die manier wordt ook de honger om onszelf na het werk te belonen gestild; even verstand op nul na het werk of jezelf belonen met iets lekkers doordat je de werkdag weer bent doorgekomen… Dat soort situaties zouden voorbij zijn wanneer je voldoende plezier uit het werk haalt.

Het perspectief van Buckingham en Goodall verandert de discussie over de werk-privé balans. Wanneer men net zoveel plezier zou kunnen halen uit het werk, als uit het privé leven dan zou die felbegeerde balans helemaal niet meer zo felbegeerd zijn. Automatisch zou dan de focus weer meer komen te liggen op wat je er als werknemer aan overhoudt; het salaris zou weer belangrijker worden, want het plezier is er al.

Andere relevante factoren

Behalve het resultaat over de gewenste werk-privé balans tegenover het salaris, bracht het onderzoek ook nog andere resultaten met zich mee. Zo blijkt ook de werkcultuur en sfeer steeds belangrijker te zijn bij werknemers. 72 procent van de ondervraagden heeft aangegeven beter te presteren in een organisatie waar sprake is van een hechte gemeenschap. Maar liefst 54 procent van de ondervraagden gaf aan dat ze bereid zijn te vertrekken wanneer de werksfeer onprettig is, of wanneer zij het gevoel hebben dat ze buitengesloten worden.

Ook de stijl van leiderschap en management is belangrijk voor werknemers. Zo vinden werknemers het steeds belangrijker dat de sociale waarden van henzelf, overeenkomen met die van hun leidinggevende of werkgever. Volgens het onderzoek van Randstad geeft ongeveer 50% van de ondervraagden aan geen baan te accepteren van werkgevers die wat betreft sociale waarden niet op 1 lijn staan.

Een andere opvallende en tegelijkertijd zorgwekkende uitkomst, is dat maar liefst 29% van de doelgroep hun manager niet vertrouwd, waar het gaat om carrièreontwikkeling. Tevens heeft 24% van de ondervraagden niet het idee dat hun manager de beste belangen voor hen voor ogen hebben. Op dat gebied valt dus nog flink wat te winnen.

Blijven ontwikkelen en leren zijn in veel gevallen essentiële arbeidsvoorwaarden voor werknemers. Dit jaar gaf maar liefst 36 procent van de ondervraagden aan te zullen vertrekken wanneer duidelijk zou worden dat zij niet konden door ontwikkelen. Een groei van 15 procent in verhouding tot vorig jaar. Een kwart van de ondervraagden heeft aangegeven het idee te hebben dat de werkgever geen ruimte maakt voor extra ontwikkeling, terwijl veel werkgevers wel continu groei in vaardigheden lijken te willen zien bij hun werknemers. Het grootste deel van de werknemers (18 procent) heeft aangegeven te willen door ontwikkelen op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI).

Ook zingeving in het werk is een heel belangrijke pijler in het onderzoek. In sommige gevallen, namelijk 32 procent, wordt zingeving in het werk zelfs belangrijker gevonden dan het salaris. Deze groep zou het niet erg vinden om minder te verdienen, wanneer zij een baan zouden hebben met betere contacten op de werkvloer. Bijna 80 procent geeft bovendien aan dat een gevoel van verbondenheid met naaste collega’s, zorgt voor betere werkprestaties.

Wat kunnen werkgevers doen

De groeiende vraag naar balans in het werkleven en het privéleven zorgt voor een uitdaging voor bedrijven en organisaties. Wat kunnen zij doen om deze wensen te ondersteunen?

Allereerst is het bieden van flexibele werktijden en de mogelijkheid tot thuiswerken een grote stap. Werknemers hebben op die manier de ruimte om het werk zodanig in te plannen dat zij ook daadwerkelijk goed werk kunnen afleveren. Ouders van jonge kinderen kunnen op die manier bijvoorbeeld kiezen om een deel van hun werk in de avond te doen, zodat ze overdag de kinderen van school kunnen halen of tijd met hen kunnen doorbrengen. Maar ook de groeiende groep mantelzorgers kunnen de juiste zorg bieden aan hun naasten, en het werk voortzetten zodra de mantelzorg gedaan is.

Is meer vastigheid toch belangrijk binnen de organisatie? Wat ook steeds vaker voor komt, is een aantal vaste tijden in de week waarop werknemers beschikbaar zijn voor vergaderingen en overleg; stel dat een werknemer 8 uur per dag werkt, dan worden er bijvoorbeeld 5 vaste uren per dag afgesproken waarop de werknemer beschikbaar is. De werknemer is bijvoorbeeld beschikbaar tussen 09:00 en 14:00. De overige drie uren van de werkdag zijn vrij in te vullen op een door werknemer gewenste tijd. Tandarts, dokters- en voortgangsgesprekken op school, worden na 14:00 gepland tenzij niet anders mogelijk is.

Onderzoek wijst uit dat werknemers hier mentaal op vooruit gaan; zij hoeven geen vrije dag of vrij uur op te nemen om andere verplichtingen waar te maken en dat scheelt veel stress en onvrede. De mogelijkheid om op vrije dagen écht vrij te zijn, wordt vergroot en daardoor wordt het werk ook plezieriger.

Bij het verkrijgen van de wensen, is communicatie het antwoord. Wanneer de mogelijkheden en verwachtingen van begin af aan duidelijk worden besproken, bestaat er minder kans op wrijving en teleurstellingen. In de meeste gevallen is het door middel van de juiste communicatie, mogelijk om zowel voor werkgever als werknemer, tot een goede werk-privé balans te komen.

Conclusie

Mede door de corona-crisis zijn veel mensen zich meer bewust geworden van de mogelijkheden in het veranderen van hun werk-privé balans, wat een verschuiving heeft veroorzaakt in de prioriteiten van onze werkende wereldbevolking. Toch is vooral plezier in het werk een absolute graadmeter voor tevredenheid onder werknemers. De “work-life balance” wordt door sommigen als een mythe beschouwd.

Toch zal de arbeidsmarkt moeten inspelen op de groeiende vraag voor flexibele banen; meer mogelijkheden om thuis te werken, meer flexibiliteit in de momenten waarop je werkt en ondertussen ook zorgen voor een veilige en hechte werksfeer op de werkvloer. Het lijkt een uitdaging om alle wensen te kunnen vervullen, maar onmogelijk is het niet. Het vraagt alleen wel een metamorfose van het bedrijfsleven zoals we die jaren geleden nog kenden. Het belang van de werknemers wordt hierin steeds belangrijker.

En hoe we het ook wenden of keren, wanneer men een hoog salaris ontvangt voor werk waar zij geen plezier uit halen, dan zal salaris altijd een te lage ‘beloning’ blijven voor iets wat als vervelend wordt ervaren. Wanneer men wél plezier haalt uit het werk, maar er niet genoeg aan overhoudt om een plezierig leven te leiden, dan zorgt ook dat voor stress en disbalans.

Het allermooist lijkt dan toch dat plezier in het werk, met een daarvoor passend salaris waarmee je ook je privéleven met plezier kunt invullen… De perfecte balans in een plezierig werk en privé.

Bronnen:

De Work-Lifebalance is een mythe: gevonden op 17 feb 2025 op:
https://mtsprout.nl/werk-leven/carriere/de-work-lifebalance-is-een-mythe-dus-zorg-gewoon-dat-je-je-werk-leuk-houdt

Werknemer neemt vaker ontslag om verstoorde balans werk en privé: gevonden op 17 feb 2025 op:
https://nos.nl/artikel/2552703-werknemer-neemt-vaker-ontslag-om-verstoorde-balans-werk-en-prive