BEL VOOR OPLEIDINGSADVIES 085 - 02 00 522 info@tailoryou.nl

Iedereen heeft persoonlijke grenzen en deze grenzen verschillen van persoon tot persoon. Iedereen is ook bekend met overschrijden van de eigen grenzen. Dit kunnen we zelf doen, of we laten het toe dat anderen je grenzen overschrijden. Het gevolg is ongewenst omdat het stress en wrijving oplevert. Het kan de band met een ander persoon slechter maken en je kunt het merken door niet goed verklaarbare fysieke klachten zoals gespannen schouders, pijn in de nek, hoofdpijn en buikpijn. Dit zijn allemaal redenen om de eigen grenzen te bewaken en op tijdig aan te geven. Door de eigen grenzen niet te bewaken zijn je eigen behoeften niet gelijkwaardig met de behoefte van een ander. Hierdoor ontstaat er een ongewenste en ongelijkwaardige verhouding.

Drie soorten grenzen

Grenzen stellen kan op drie verschillende gebieden: fysiek, mentaal en emotioneel. Fysieke grenzen zijn lichamelijke grenzen. Dit betekent dat je bepaalt wie je wel en niet mag aanraken en op welke manier dit wel of niet is toegestaan. Een fysieke grens kan ook bestaan uit de nabijheid van een ander persoon. Je eigen persoonlijke ruimte zal bij je partner dicht bij zijn, terwijl het vervelend kan aanvoelen als een collega bijna tegen je aan staat.

Mentale grenzen hebben betrekking op de mogelijkheid om je eigen mening te vormen en deze ook te kunnen uiten. Dit is belangrijk omdat een eigen mening veel zegt over je eigen persoonlijkheid. Juist het feit dat je een eigen mening mag formulieren betekent dat je niet altijd de mening van en ander moet volgen. Botst je mening vaak met de mening van een ander, dan ontstaat stress en geforceerde persoonlijke verhoudingen zijn belangrijk omdat je hiermee een buffer vormt tussen je eigen emoties en emoties die je negatieve beïnvloeden. Je eigen emoties zijn puur en zorgen ervoor dat je goed functioneert. Bij negatieve emoties gaat het om zaken van buitenaf waar je geen invloed op hebt. Je ziet beren op de weg en maakt je zorgen om wat er eventueel kan gebeuren. Het maakt je gevoelig voor mensen die manipulatief op je gevoel inwerken.

Grenzen aangeven in drie stappen.

Als je het gevoel krijgt dat je eigen grenzen regelmatig overschreden worden, dan is het goed en gezond om dit te veranderen. Grenzen aangeven kan op een effectieve manier door drie stappen te doorlopen.

1. Beschrijf je eigen grens

Wat zijn precies je grenzen en probeer dit zo concreet mogelijk op te schrijven. Soms kan het lastig zijn om dit goed onder woorden te brengen. Je voelt dat je grenzen zijn overschreden, maar kan niet goed aangeven hoe dit precies heeft plaatsgevonden. Dit kan je helder krijgen door de 3 zinnen methode. Dit onderdeel lees je na dit hoofdstuk. Het kan bijvoorbeeld te maken hebben met werkrelaties, conflicten met je partner of vrienden. Koppel aan de uitkomst het gewenste resultaat, bijvoorbeeld, dat je op het werk niet meer dan 2 uur per week zal overwerken of dat je best een afspraak met een vriend mag afzeggen als het je niet goed uitkomt.

2. Herken het moment dat je grens is bereikt. 

Dit kan zowel betrekking hebben op jezelf als op een ander. Stel jezelf de vraag waarom je over de grens bent gegaan. Vind je het belangrijk om het werk af te hebben, ben je bang een ander teleur te stellen, of is het eigen om altijd met ‘ja’ te antwoorden. Sommige mensen hebben van nature moeite om nee te zeggen. Vaak zit hier een angst voor een conflict achter. Door te weten wanneer je grensmoment is bereikt is het gemakkelijker om tijdig je grens aan te geven. Kort gezegd: Je weet je positie, je weet de positie van een ander, je herkent de situatie waardoor je bewust kan overgaan naar stap 3.

3. Bescherm je eigen grenzen.

Op het moment van herkenning zijn er twee opties: of je beschermd je grens, of je laat toe dat je grens wordt overschreden. Wanneer je zelf je eigen grens overschrijdt, dan is het aan jezelf om die grens te respecteren. Gebruik hiervoor de kaders die je in stap 1 zelf hebt opgeschreven. Dreigt een ander je grens te overschrijden en je bewaakt deze zoals je zelf hebt verzonnen, dan geeft dit direct duidelijkheid. Je uitstraling zal krachtiger overkomen en het geeft juist positieve energie in plaats van stress of teleurstelling.

Grenzen aangeven in 3 zinnen.

Grenzen aangeven is soms lastig. Het is weleens moeilijk om het goed onder woorden te brengen. Onderstaande aanzetten tot een goede formulering kunnen hierbij helpen. Begin de zin eens met:

  1. Anderen mogen niet…..mijn werkzaamheden overnemen, of anderen mogen niet mijn menig negeren.
  2. Ik heb het recht om ……te vragen om twee aangesloten vrije dagen, of ik heb het recht om voldoende tijd om mijn werk af te krijgen.
  3. Om mijn eigen tijd en energie te beschermen is het goed om…..mijn telefoon niet op te nemen tijdens vrije dagen. Of om mijn eigen tijd en energie te beschermen is het goed om niet tegen alle verzoeken om hulp met ja te antwoorden.

Door deze eenvoudige manier van formulieren krijg je snel inzicht waar je eigen grenzen liggen. Grenzen aangeven zal hierdoor beter lukken.

Grenzen aangeven zonder conflicten te veroorzaken.

De angst bij veel mensen is dat eigen grenzen aangeven kan ontaarden in een conflict met een ander. Geef je de eigen grenzen op een tactloze manier aan dan is de kans groot dat de ander hier negatief op reageert. Dit is te voorkomen door gebruik te maken van het IK-model. Grenzen aangeven doe je vanuit je eigen perspectief. Je spreekt allen vanuit jezelf door aan te geven wat het voor je als persoon betekend als een grens wordt overschreden. Via dit model zal je een ander niet aanvallen, waardoor de andere weinig redenen heeft om negatief te reageren. Je zegt dus niet dat een ander het niet goed doet en dat dat niet gewenst is. Maar je geeft aan wat je eigen grens is en dat je door het overschrijden van de grens last krijgt van stress / zenuwen/negatieve gedachten. Koppel hier direct een oplossing aan in de vorm van “liever zou ik zien dat….”.

Het ik-model werkt nog effectiever als je rekening houdt met een paar zaken. Geef je grenzen niet aan als hoog in je emotie zit. De kans is dan groot dat de boodschap toch gekleurd over zal komen. Hou rekening met je lichaamstaal. 80% van de communicatie gaat niet over wat je zegt, maar hoe je het zegt en hoe je dit presenteert. Neem een duidelijke pose aan, waardoor je zelfverzekerd overkomt. Dit versterkt de boodschap. Kies een rustig moment om je eigen gevoel goed te kunnen uitleggen en waarom dit belangrijk voor je is.

Het kan lastig zijn om dit direct bij een leidinggevende te doen. Probeer dan te “oefenen” bij een gezinslid of vriend waarbij de overschrijding minder lading heeft en de omgeving vertrouwd. Gaat dit goed dan kun je het IK-model ook in een meer lastige situatie toepassen. Hoe er tenslotte rekening mee dat je de gewenste grenzen wel kan handhaven. Hierdoor wint je wens aan geloofwaardigheid. Dit kan betekenen dat grenzen aangeven vaker dan één keer moet gebeuren. Dit is niet erg. Door de kracht van de herhaling krijgen je grenzen meer erkenning van een ander.

Bert Knot
Bert Knot

Mijn motto is: ‘’Zorg ervoor dat je elke dag je werk met plezier kan doen’’. De mensen die mij kennen weten dat ik een persoon ben die altijd van het positieve uitgaat. Daarnaast vind ik het heerlijk om voor onze klanten/relaties de kennis en vaardigheden in kaart te brengen en aan te leren of te ontwikkelen zodat zij ook, net zoals ik, met plezier naar hun werk kunnen gaan. De kernwaarde die mij dan ook het beste omschrijft is Geniet elke dag van het werk wat je doet. Bij Tailor iT Training en Tailor You hou ik me dan ook bezig met het adviseren van mensen over welke kennis en vaardigheden ze zouden kunnen aanleren. Hierbij komen veel creativiteit en flexibiliteit kijken, maar ook de gedachte welke leerstijl het beste bij de desbetreffende cursist(en) past. Hiervoor bedenk ik dan ook de juiste opleidingsoplossing, zodat men datgene leert om met plezier naar het werk te kunnen gaan, want als je jouw werk met plezier doet, krijg je er energie van, ben je veel productiever en word je ook erg gewaardeerd.