Inhoudsopgave
In hoeverre kan een werkgever verantwoordelijk worden gesteld voor een burn-out van een werknemer?
Bureau Beroepsziekten van vakbond FNV peilt jaarlijks tienduizenden mensen over hun werkdruk. In de afgelopen 7 jaar liep het percentage mensen dat last had van deze druk op van 48% naar 62% in 2017. Sinds 2000 zijn er 6.500 aanvragen binnen gekomen voor schadevergoeding, waarvan 1.100 betrekking hadden op een burn-out. Men verwacht dat dit aantal de komende jaren alleen maar toe zal nemen. Steeds meer werknemers stellen hun werkgever aansprakelijk voor de burn-out die zij zeggen te hebben opgelopen door te hoge werkdruk.
Hoge productiviteit, lage autonomie
Op het lijstje van landen met de hoogste arbeidsproductie ‘pronkt’ Nederland op de zesde plaats. Nederland kent een hoge standaard als het gaat om automatisering. Maar ook het aantal werkuren ligt boven het gemiddelde. Vaak is dit laatste een noodzakelijk kwaad. Omdat de werkdruk in de loop der jaren is verhoogd, moeten extra taken soms noodgedwongen buiten de reguliere werktijden gedaan worden. Nog een vaak gehoorde klacht is het verlies van autonomie. Werknemers hebben steeds minder eigen inbreng en worden door de verregaande automatisering beperkt in hun handelen. Ook veroorzaken korte arbeidscontracten stress en onzekerheid bij werknemers.
Lees meer: Hoe verminder je stress op het werk?
Werknemer maakt steeds vaker gebruik van aansprakelijkheidsrecht
Steeds vaker wordt er een beroep gedaan op het aansprakelijkheidsrecht. Deze biedt de mogelijkheid een financiële vergoeding uit te keren in situaties waarbij men een beroepsziekte oploopt. Dit kan een burn-out zijn, maar ook bijvoorbeeld de schilders ziekte of rsi. Werkgevers zullen in de toekomst steeds vaker aansprakelijk gesteld worden voor schade, veroorzaakt door deze beroepsziekten bij werknemers.
De werkgever heeft een zorgplicht: hij dient de regels na te leven die ter bevordering en bewaking van de veiligheid en gezondheid van zijn werknemers zijn opgesteld. De meeste meningsverschillen tussen de werkgever en de werknemer draaien om de schuldvraag: heeft de werkgever zijn zorgplicht vervuld of is er sprake van nalatigheid?
Het verband tussen oorzaak en gevolg
Om te beoordelen wat de rol is van de werkgever bij een ontstane burn-out, moeten er bepaalde factoren nader worden bekeken:
- Zijn de werkzaamheden een noodzakelijke voorwaarde? Met andere woorden: zou de burn-out ook zijn ontstaan als de werkzaamheden niet zouden hebben plaatsgevonden?
- Welke omgevingsfactoren spelen een rol?
- Wat is de invloed van de privé omstandigheden van de werknemer?
- Is er sprake van gezondheidsproblemen of aangeboren kwetsbaarheid?
Omdat er zoveel verschillende aspecten meespelen, ontstaat er regelmatig discussie over de schuldvraag. Wanneer de werknemer een beroep doet op het aansprakelijkheidsrecht, moet hij met een aanzienlijke/redelijke mate van waarschijnlijkheid kunnen aantonen dat zijn werkzaamheden ten grondslag liggen aan de burn-out.
De werkgever kan een onafhankelijke deskundige daarentegen onderzoek laten doen naar de werksituatie, werksfeer en werkplek. Deze kan beoordelen of het aannemelijk is dat de burn-out door de werkzaamheden is ontstaan.
Lees meer: Hoe herken je een burn-out?
De zorgplicht van de werkgever
De werkgever dient ter voorkoming van beroepsziekten, waaronder een burn-out, maatregelen te treffen, waarschuwingen te plaatsen en informatie te verstrekken. Deze regels dienen dusdanig duidelijk en bewijsbaar te zijn, dat de werkgever hierop terug kan vallen indien hierover een conflict ontstaat. Als een werknemer ondanks deze maatregelen toch een burn-out oploopt, kan de werkgever zich erop beroepen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan.
Wanneer de vraag aan de orde komt waarom niet meerdere werknemers in dezelfde werksituatie en zonder noemenswaardige privéproblemen kampen met een burn-out, dan zal de persoonlijke predispositie van de betreffende werknemer worden bekeken.
Predispositie betekent dat een persoon vatbaarder is voor klachten na stressvolle gebeurtenissen. Hij is kwetsbaarder en heeft ‘aanleg’ voor een burn-out. Omdat een werkgever het karakter van zijn personeel moet accepteren, kan hij geen voordeel halen uit dit feit.
Lees meer: Wat doet een bedrijfsarts bij een Burn-out
Zorgplicht van de werknemer
Ook de werknemer heeft een zorgplicht. Zo mag hij niet ‘roekeloos handelen’, waardoor hij door eigen schuld in een burn-out terecht komt. In de praktijk is dit natuurlijk een vreemde regel. Niemand zal zichzelf een burn-out toewensen.
Verder dient de werknemer medisch aan te kunnen tonen dat zijn lichamelijke en/of psychische klachten als een burn-out worden gediagnosticeerd. Daarmee staat nog niet vast dat de klachten werk gerelateerd zijn, maar wel dat er sprake is van een overspannenheid, burn-out of andere beroepsziekte.
Aansprakelijkheid
Er zijn dus verschillende factoren die een rol spelen bij een burn-out die veroorzaakt wordt door het werk. Verschillende omstandigheden en specifieke situaties bepalen het verband tussen oorzaak en gevolg.
In het kader van de aansprakelijkheid doet de werkgever er goed aan een duidelijk en volledig preventiebeleid te voeren. Ook de activiteiten en de zorg die worden besteed aan het voorkomen van beroepsziekten dienen te worden vastgelegd. Is hiervan binnen het bedrijf geen sprake, dan kan de werkgever aansprakelijk worden gesteld voor de schade. Het feit dat hij onvoldoende maatregelen heeft getroffen, zal hem toegerekend worden.
Lees meer: Waar komt werkstress vandaan?
Stressmanagement voor bedrijven
Stress preventief aanpakken is geen sinecure. Zoals we al eerder schreven is het tegenwoordig echter noodzakelijk een stevig beleid te voeren als het gaat om stresspreventie. Niet alleen ter bescherming van de medewerkers, maar ook om claims te voorkomen voor het bedrijf.
Stressmanagement heeft nog een groot voordeel: het zorgt ervoor dat het ziekteverzuim daalt. Al met al levert het financieel voordeel op om te investeren in stresspreventie.
In onze kennisbank, zowel onder stress als onder burn-out, staan verschillende artikelen die dieper ingaan op specifieke onderwerpen. Een ervan is ‘Hoe herken je werkstress bij werknemers?’. Herkenning van stress is één van de pijlers van onze trainingen en coaching trajecten. Maatregelen om stress te voorkomen beginnen uiteindelijk bij het erkennen ervan. Maar ook vragen als ‘Hoe verminder je stress op de werkvloer’ of ‘Hoe herken je een burn-out’ zijn onderdelen die onlosmakelijk verbonden zijn met stressmanagement.
Heb je advies nodig over preventie van stress? Zoek je een ondersteunende coach voor één van je medewerkers? Ben je geïnteresseerd in een training op het vlak van het welzijn van je personeel?
Tailor You heeft een breed aanbod aan maatwerk trainingen. Liever een persoonlijke coaching? We informeren je graag over de mogelijkheden.
Mijn motto is: ‘’Zorg ervoor dat je elke dag je werk met plezier kan doen’’. De mensen die mij kennen weten dat ik een persoon ben die altijd van het positieve uitgaat. Daarnaast vind ik het heerlijk om voor onze klanten/relaties de kennis en vaardigheden in kaart te brengen en aan te leren of te ontwikkelen zodat zij ook, net zoals ik, met plezier naar hun werk kunnen gaan. De kernwaarde die mij dan ook het beste omschrijft is Geniet elke dag van het werk wat je doet. Bij Tailor iT Training en Tailor You hou ik me dan ook bezig met het adviseren van mensen over welke kennis en vaardigheden ze zouden kunnen aanleren. Hierbij komen veel creativiteit en flexibiliteit kijken, maar ook de gedachte welke leerstijl het beste bij de desbetreffende cursist(en) past. Hiervoor bedenk ik dan ook de juiste opleidingsoplossing, zodat men datgene leert om met plezier naar het werk te kunnen gaan, want als je jouw werk met plezier doet, krijg je er energie van, ben je veel productiever en word je ook erg gewaardeerd.